සහේතුක ආඩම්බරය

"ඒයි අන්න අරූ එනවා"

"මේ ඌ මෙතනින් යද්දිම ඔක්කොම එකට කියමු"

"මෙන්න කුණු සමිතය එනෝ... අපෝ මුගේ ලඟ ගඳ.."

සමිත කෝපයෙන් ඔවුන් දෙස බලත්ම ඔවුන් සිනා සෙමින් දිව ගියේය. සමිත කරබාගෙන යලි පන්තිය වෙත පා නැඟීය.

"එයාගේ තාත්ත පාරෙ කුණු අදින එකලු රස්සාවට කරන්නෙ"

අසල සිටි යුවතියන්ගේ කතාවෙන් මදක් ඔහුගේ කන වැකින. කෝපයෙන් ඔවුන් දෙස රවා බැලූ ඔහු පංති කාමරයට ඇතිලු විය.

මෙවැනි සිදුවීම් සමිතට අරුමයක් නොවීය. නමුත් දිනෙන් දින අඩුවක් නොමැතිව ලැබෙන කටුක ඔච්චම් කිරීම් ඔහුගේ ඉවසීමේ සීමාව ඉක්මවමින් තිබුනේය.

ඉගෙනීමට අසාවක් හා දක්ෂතාවයක් දැක්වූ ඔහුට පාසැල නීරස තැනක් බවට පත් කිරීමට මේ සමච්චලයන් හේතු වී තිබිණ. ගුරුවරුන්ගෙන් පවා අඩු සැලකිලි ලැබීම ඔහුව තවත් අධෛර්‍යයට පත් කලේය.

එදින තත්වය තවත් බරපතල වූවේ වාර්ශික අධයාපන චාරිකාව සඳහා පංතිය කණඩායම් වලට බෙදීමේදීය.

"අපෝ කුණු සමිතව නම් අපේ ගෲප් එකට ගන්න එපා" 

පංතියේ කටකාරයෙක් හඬ නගා පැවසූ වේ තවත් කිහිප දෙනෙක්ව සිනහවට හවුල් කර ගනිමිනි. වාර විභාග වලදී වැඩි ලකුණු ලබා ගැනීම පිළිබඳව සමිත සමඟ ඇති ඊර්ශ්‍යාව බොහෝ දෙනෙක් පිරිමසා ගත්තේ මේ ආකාරයෙනි.

"ඇයි මොකද උඹ රවන්නෙ? පලයන් යන්න කුණු සමිතයා" 

කෝපයෙන් රවා බලමින් සිටි සමිතට තල්ලුවක් දමමින් ඔහු යලි පැවසීය. ඉන්පසු ඇරඹියේ ගුටි කෙලියකි.

සිතේ සිර කරගෙන සිටි තරහ පිට කරන්නටත් එක්කම සමිත කටකාරයාට පහර පිට පහර එල්ල කර නැගිට ගත් සැණින් පොත් බෑගයද ගෙන පාසැලෙන් පිට විය.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

වේලාසණින් ගෙදර පැමිණි සමිත දුටු කාන්තිට පුතුගේ වෙනස වැටහින.

"මොකද පුතේ අද කලින්ම? ඇදුමත් හොඳටම කිලිටු කර ගෙන. මොකද කාත් එක්ක හරි රණ්ඩුවක්වත් ඇල්ලුවද?"

සමිතගේ කේන්තිය හා දුක හැඬුමකට හැරුනේ එවිටය.

"මට ඉස්කෝලෙ යන්න බෑ අම්මේ, ලමයි විහිලු කරනවා! කුණු සමිතයා කියනවා"

"තාත්තට වෙන කරන්න රස්සාවක් තිබුනේම නැද්ද"

හැඬුම්බරව කියාගෙන ගිය සමිත මවගේ ප්‍රතිචාරය ඇසීමටද නොනැවතී වත්ත පහල සුවිසල් අඹ ගහ යට සකසා තිබූ බංකුව වෙත ගියේ, මතක ඇති කාලයේ සිට ඔහුගේ සිත නිවන ස්ථානය වූවේ එය බැවිනි.

"ඕවා ගණන් ගන්න එපා පුතේ, මෙන්න මේ බත් ටික කාල යන්න ඇවිත්. දවල්ට කෑවෙත් නෑනෙ"

කෑ ගැසූ කාන්ති, සමිත ආපසු හැරෙන බවක් නොදුටු නිසා සුසුමක් හෙලා ගෙට ගියාය.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

මඳ වේලාවකින් ගෙදර පැමිනි සිරිල් දෑකීමෙන් අතීත ආවර්ජනාවක යෙදෙමින් සිටි කාන්ති දැහැනින් මිදුනි.

"ඔයත් අද කලින් ආවද? අන්න පුතණ්ඩියත් අද රණ්ඩුවක් එහෙම අල්ලලා කලින්ම ගෙදර ආවේ"

"අපේ පුතා? ඒ මොන එහෙකටද?"

"වෙන මොකක්ද ඉතින් හැමදාම කියන එක තමයි, ලමයි විහිලු කරනවයි  කියන්නෙ ඔයාගේ රස්සාව ගැන කියල"

කුස්සියේ දොර වෙත පැමිණි සිරිල්ට ඈත අඹ ගස යට බංකුවට වී ගැඹුරු කල්පනාවකට වැටී සිටි පුතු දැකිය හැකි විය. 

සිරිල් උලුඅස්සට හේත්තුවක් දමාගෙන දිගු සුසුමක් හෙලීය.

සිරිල්ගේ පියා සේවය කලේද නගර සභාවේ කුණු ට්‍රැක්ටරයේය. නීතියෙන් බේරෙන්නට මෙන් වසර කිහිපයක් පාසැල් ගිය සිරිල් යන්තම් ලමා විය ඉක්මෙන්නටත් මත්තෙන් පියාගේ රැකියාවට හවුල් වූවේ අඟහිඟකම ලමා වියට තහන්චි දැමූ හෙයිනි.

නමුත් සිය රැකියාවට සමාජයෙන් ලැබෙන ප්‍රථිචාර දැනෙන්නට වූවේ සිය දිවියේ හිරිමල් යෞවනය අනෙක් අයට මෙන් විඳීමට බාධා ඇති වන විටය.

ඔහුට තමාට සමාජයේ ඇති වලංගු භාවයේ අඩුලුහුඬුකම් තදින් දැනෙන්නට වූවේ කාන්ති හා ආදරයෙන් බැදුනු පසුවය. අසීරුවෙන් වුවද කාන්තිගේ සිත දිනා ගත්තද සිරිල්ගේ මනුස්සකමවත් යහපත් ගතිගුණවත් කාන්තිගේ දෙමව්පියන්ට වටහා ගැනීමට ඔවුන්ගේ විවාහයෙන් වසර කිහිපයක් යනතුරුම නොහැකි විය.

නගරසභාවේ රැකියාවට අමතරව රාත්‍රියේ සිකියුරිටි රැකියාවක්ද කල සිරිල් සුරා සූදුවෙන් තොර වූවෙක් බැවින් රටට ණය නොවී තුන් වේල කා පවුලේ කටයුතු අඩුවක් නැතුව ගෙන යෑමට සමත් වූවෙක් වූවේ උගත් කම කෙසේ වෙතත් වැඩිමනක් දෙනෙකුට නොමැති සමාන්‍යය බුද්ධිය ඇත්තෙකු වූ බැවිනි.

නමුත් සිය කුණු ට්‍රැක්ටරයේ රැකියාව නිසා සිත් තැවුලට පත් වූ අවස්ථා නම් දුලබ නොවීය. මගුලකට මරණ ගෙදරකට ගියත්, පන්සලේ ගමේ පොදු කටයුත්තකට ගියත් කවුරුත් තමා දෙස බලන්නේ "ආ මේ අර කුණු ට්‍රැක්ටරේ සිරිල්" යන බැල්මෙන්ය. පන්සලේ හාමුදුරුවන් පැන්ෂන් ගිය ප්‍රින්සිපල් මහත්තයා වැනි සැබෑ මනුස්සකම හඳුනන කිහිප දෙනෙක් පමණක් තමා දෙස මධයස්ත ලෙස බලා හිතවත්ව කතා බස් කරන බව සිරිල්ට දැනී තිබුනකි. 

තමා කෙසේ වෙතත් මෙවැනි කාරණා මේ නොදරුව කොහොම ඉවසන්නද.

සමිත දෙස බලාගෙනම කල්පනාවෙ සිටි සිරිල් ඒ දෙසට පා නැගීය. කලබලයක් නැතිව සමිත සිටි බංකුවෙන්ම හිඳ ගත්තේය.

"පුතාට යාලුවො විහිළු කරනවලු නේද?"

පියා සෙමෙන් යොමු කල ප්‍රශ්නයට සමිත නිහඬවම සිටියේ තමාට විඳින්නට වූ අපහාසයන්ට වැරදිකරුවා පියාය යන තරහ නිසාමය.

"ඔය කියන ඒවට තරහ ගන්න එපා. පුතාගෙ තාත්තා හොරෙක්වත් වංචාකාරයෙක්වත් නෙවෙයිනේ. අනික බලන්න මම කරන රස්සාවෙන් කොච්චර සෙවයක් වෙනවද. මම ඒ රස්සාව කරන නිසයි පුතාට විහිලු කරන හැමෝම දෙනා ලස්සනට පිරිසිදුවට ඉන්නෙ. මම ඒ දේ නොකෙරුවොත් එයාලගෙ කුණු ගොඩ ගැහිල එයාල තමයි ගඳ ගහන්න ගන්නෙ."

පියාගේ කතාවේද ඇත්තක් තිබේ යැයි සමිතට සිතින.

"පුතාගේ සීය කලෙත් ඔය රස්සාවමනෙ, එයා මට ඉගැන්නුවෙත් ඒ රස්සාවම කරන්න ඉතින් වෙන දෙයක් ඉගෙන ගත්තෙ නැති හින්ද මට ඒ රස්සාවම කරන්න වුනා. මගෙ පුතා ඉගෙන ගන්න හපනනෙ. පුතා හොඳට ඉගෙන ගත්ත කාලේක අපි හැමෝටම ආඩම්බර වෙන්න පුලුවන් ලොකු මහත්තයෙක් වෙන්න පුලුවන්. ඒත් පුතේ ඒ මහත්තැන් කමට වඩා සතුටු වෙන්න පුලුවන් හොර බොරුවක් නැතුව තමන්ගේ රස්සාවට ආදරෙන් ඒක් කරන එකෙන්. හරියට රස්සාව කරන ඕනැම කෙනෙක්ට ඒ දේ ගැන ආඩම්බර වෙන්න පුලුවන්"

පුතුගේ කරවටා අතක් දමා ගනිමින් සිරිල් පැවසීය.

සමිත්ට තමාගේ කෝපය ගැන ලැජ්ජා සිතිණ.

"ඇත්ත තමා එයාලයි මෝඩයෝ"

සමිත එසේ සිතමින් පියාට තුරුල් විය.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

වසර තිහක පමණ කාලයක පසු දිරා පත් වෙමින් තිබුනද අඹ ගසේ ප්‍රතාපවත් බවේ නම් කිසිම අඩුවක් නැතැයි සමිතට සිතුනි. බංකුව නම් අලුත්වැඩියා වී තිබේ. 

ගෙවුණු කාල වකවනුව තුල කෙතරම් දේ සිදු වීද! සමහර දේ ගැන පැහැදිලි මතකයක් නොතිබුණද වසර ගණනාවකට පෙර මේ බංකුවේදී තමාට පියා කියූ දේවල් නම් හොඳින් මතක තිබිණ. ඒ වදන් තමාට මෙතරම් බලපාවි යැයි එදින ඔහුගේ ලපටි සිතට නොවැටහින. නමුත් එය තම සිතේ නොමැකෙන සේ කාවැදුන බව ඔහු ගෙවුනු ජීවිතය පුරාවටම වටහා ගත්තේය.

අද තමා දෙපයින් සිට ගත්තෙකි, එදා තමාට සමච්චල් කල සමහරෙක් අද තමන්ට කට පුරා "සර්" කියයි. එදා තම පියාට බැල්මක කරුණාවක් නොදැක්වූ අය අද දුටු තැන හිස නමා ආචාර කරයි. 

එ සැමදේටම වඩා සමිත් මනුශ්‍යත්වයෙන් පිරිපුන් මිනිසෙකු විය. නමුත් ඔහු ආඩම්බර වන්නේ ඒ කිසිදෙයක් ගැන නොවීය, තම ගමනට මාර්ගෝපදේශකයා වූ සිය පියා ගැනය.

පුතුට වාරු වී බංකුව දෙස බලා සිටි සිරිල්ටද අතීතය යලි මතක් විය.  ඔහුටද දැනුනේද ඊට නොදෙවෙනි අඩම්බරයකි. ඒ දහසක් බාධක මැද මනුශ්‍යත්වය පිරි හදවතක් ඇති සමාජයට මෙහෙයක් කල හැකි පුතෙකු තැනීමේ ආඩම්බරයයි.